Người Việt Nam quan tâm đến những chủ đề tin tức nào nhất trong năm 2020?

🏁 Dữ liệu

Cho đến nay, Google vẫn là công cụ tìm kiếm phổ biến nhất của người sử dụng Internet ở Việt Nam khi chiếm khoảng 90% thị phần mảng tìm kiếm trực tuyến. Trong khi các hình thức khảo sát xã hội học truyền thống thường mất nhiều thời gian và chi phí để nghiên cứu về những mối quan tâm của công chúng thì những nền tảng như Google Trends của Google có một lợi thế nổi bật vì khả năng cung cấp những dữ liệu này một cách cập nhật nhất và nhanh chóng. Chính vì thế, Google Trends có thể xem là công cụ phù hợp nhất để tìm hiểu xu hướng tìm kiếm của người Việt Nam. Chúng ta sẽ sử dụng dữ liệu “Year in Search 2020” từ Google Trends để phân tích những chủ để tin tức được người Việt Nam quan tâm nhất trong năm 2020 là gì và mối quan tâm đó đã thay đổi thế nào trong vòng 12 tháng qua. Dữ liệu này có thể tải về từ đây: https://trends.google.com/trends/yis/2020/VN/.

Một lưu ý quan trọng khi sử dụng dữ liệu từ Google Trends đó là: trong khi cung cấp dữ liệu thể hiện mối quan tâm của người dùng công cụ tìm kiếm Google theo thời gian, Google Trends không thể hiện giá trị tuyệt đối về số lượt tìm kiếm mà quy chuẩn thành dạng chỉ số. Với một từ khóa tìm kiếm cụ thể, thời điểm từ khóa đó được quan tâm nhiều nhất sẽ có giá trị quy đổi là 100 và các thời điểm khác sẽ được chuẩn hóa tương ứng. Việc quy chuẩn hóa tương tự cũng áp dụng khi so sánh mức độ phổ biến của nhiều từ khóa cùng một lúc. Dưới đây là trích đoạn mô tả phương pháp này của Google Trends:

Reading the Interest Over Time graph. “When you search for a term on Trends, you’ll see a graph showing the term’s popularity over time in (nearly) real time. Hovering your mouse over the graph reveals a number, which reflects how many searches have been done for the particular term relative to the total number of searches done on Google. Numbers on the graph don’t represent absolute search volume numbers, because the data is normalized and presented on a scale from 0–100, where each point on the graph is divided by the highest point, or 100. The numbers next to the search terms at the top of the graph are summaries, or totals. A line trending downward means that a search term’s relative popularity is decreasing—not necessarily that the total number of searches for that term is decreasing, but that its popularity compared to other searches is shrinking.”

Nguồn: Google News Initiative - Lesson 4: Google Trends’

🔀 10 chủ đề được quan tâm nhất

Hình 1 thể hiện 10 chủ đề tin tức được người Việt Nam tìm kiếm nhiều nhất trong 12 tháng qua. Khoảng thời gian đo lường là từ tuần lễ bắt đầu bởi ngày 29-12-2020 đến hết tuần lễ bắt đầu bởi ngày 20-01-2020. Nói cách khác, dữ liệu này phản ánh mối quan tâm về tin tức của người Việt Nam trong khoảng thời gian từ 29-12-2020 đến 27-12-2020.

Có thể thấy, "COVID-19" và "bầu cử tổng thống Mỹ" là chủ đề được quan tâm nhất trong năm qua.Người Việt đặc biệt quan tâm đến COVID-19 ở thời điểm tuần lễ từ 12-04-2020 đến 18-04-2020, tức khoảng 1 tháng sau khi WHO chính thức công nhận COVID-19 là đại dịch toàn cầu. Ở thời điểm đó, COVID-19 đã hoành hành trên thế giới với gần 1,8 triệu ca bệnh tại 210 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến khoảng 109 nghìn người tử vong.Việt Nam cũng ghi nhận 258 ca nhiễm COVID-19 nhưng may mắn chưa có trường hợp tử vong ở thời điểm đó. Xu hướng tìm kiếm về COVID-19 lấn át hầu như tất cả các xu hướng tin tức khác trong khoảng thời gian từ cuối tháng 2 cho đến nửa đầu tháng 8. Kể từ cuối tháng 10, một xu hướng tin tức nổi trội chiếm một lượng lớn sự quan tâm của người dùng Internet tại Việt Nam là "bầu cử tổng thống Mỹ".Sự chú ý lên cao nhất vào tuần lễ bầu cử (tuần 01-11-2020 đến 06-11-2020). Người Việt Nam có vẻ rất quan tâm đến cuộc bầu cử này khi top nhân vật được tìm kiếm nhiều nhất Việt Nam trong năm qua đứng đầu là Donald Trump và Joe Biden - hai người chạy đua trong cuộc bầu cử 2020.

Bên cạnh 2 từ khóa nổi bật về "COVID-19" và "bầu cử tổng thống Mỹ", một vài xu hướng tìm kiếm tin tức khác cũng khá đáng chú ý. Người Việt Nam có xu hướng quan tâm đến các tin tức về tội phạm hình sự khi có 5/10 từ khóa phổ biến nhất thuộc lĩnh vực này gồm "Tuấn 'khỉ'", "Nguyễn Đức Chung", "Đường Nhuệ", "Vụ án Hồ Duy Hải", và "Triệu Quân Sự". Năm 2020 cũng là năm có nhiều thảm họa thiên tai, đặc biệt là đợt lũ lụt tại miền Trung trong tháng 10 và tháng 11. Các từ khóa "Đập Tam Hiệp" (tại Trung Quốc) và "Bão số 9" lọt top 10 chủ đề tin tức của năm nay. Chủ đề tin tức công nghệ duy nhất thuộc top tìm kiếm là "iPhone 12" - sản phẩm điện thoại thông minh hiện đại nhất của Apple ra mắt vào ngày 13-10-2020.

📊 “Vòng đời” của tin tức

Nhìn chung, hầu hết các chủ đề tin tức có “vòng đời” không quá dài. Tin tức được truyền thông, báo chí, mạng xã hội đưa tin đậm nét trong một khoảng thời gian nhất định giúp tăng lượt tìm kiếm của những từ khóa liên quan. Tuy nhiên, người dùng Internet cũng sẽ nhanh chóng đi tìm kiếm những chủ đề “nóng” và “mới” khác thay thế. Hình 2 minh họa vòng đời của 10 chủ đề tin tức phổ biến trong năm 2020.

Các chủ đề là "COVID-19", "iPhone 12" và "bầu cử tổng thống Mỹ" có “vòng đời” dài nhất, các chủ đề còn lại thường chỉ là duy trì mức độ phổ biến cao trong một khoảng thời gian ngắn (khoảng 1 tháng) và sau đó hầu như ít được tìm kiếm trên Google.

"COVID-19" là từ khóa được tìm kiếm thường xuyên suốt nhiều tháng trong năm 2020 đặc biệt là trong tháng 4/2020 khi giới chức Việt Nam quy định giãn cách xã hội chặt chẽ. Mối quan tâm với "COVID-19" tăng trở lại trong tháng 7 sau khi xuất hiện làn sóng COVID-19 thứ hai khởi đầu từ Đà Nẵng. Là một sản phẩm được giới yêu công nghệ chờ đón từ lâu, "iPhone 12" duy trì được sự phổ biến ổn định suốt các tháng cuối năm. Điều này cũng có thể là hiệu ứng đến từ các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi rầm rộ thường được thực hiện vào dịp cuối năm. Từ khóa "bầu cử tổng thống Mỹ" cũng duy trì được sự ổn định, được tìm kiếm nhiều kể từ tháng 11 cho đến cuối năm. Người Việt Nam thực sự quan tâm đến cuộc bầu cử này (có lẽ một phần vì nhiều người trong đó thích thú với hình ảnh của Donald Trump) và có xu hướng tiếp tục tìm kiếm tin tức hậu bầu cử, dõi theo những tranh luận về tính chính xác, trung thực của kết quả bầu cử năm 2020.

💎 Kết luận

Tóm lại, kết quả phân tích dữ liệu từ Google Trends cho thấy 10 chủ đề tin tức được người Việt quan tâm nhất trong năm qua trong đó có 5 chủ đề về an ninh - tội phạm, 2 chủ đề về thảm họa thiên tai, 1 chủ đề về dịch bệnh, 1 chủ đề về chính trị thế giới và 1 chủ đề về công nghệ. Các chủ đề được quan tâm này nhìn chung thể hiện một bức tranh ít gam màu tươi sáng trong năm qua từ góc nhìn của người dùng Internet tại Việt Nam.